Ćwiczenie VI – Odpowiedzialność i związki między kluczowymi podmiotami zaangażowanymi w zmianę

Wprowadzenie

Zaangażowanie odpowiednich podmiotów jest bardzo ważnym krokiem, ułatwiającym wdrożenie i zwiększającym zasadności procesu przystosowania do zmiany klimatu. Zrozumienie relacji pomiędzy podmiotami oraz zakresu ich odpowiedzialności jest również istotne aby zapełnić istniejące luki oraz zwiększyć poziom współpracy. Bazując na oznaczeniu interesariuszy przeprowadzonym w ćwiczeniu A – Oznaczanie interesariuszy, zostaną wyjaśnione dalej obowiązki kluczowych podmiotów zaangażowanych w zarządzanie procesami łagodzenia i przystosowania do zmiany klimatu oraz ich wzajemne relacje.

Uczestnicy sklasyfikują oznaczone kluczowe podmioty według zdolności przystosowawczej, znaczenia dla przystosowania i łagodzenia zmiany klimatu oraz wykorzystania pojawiających się szans. Stopień ich wzajemnego oddziaływania zostanie również oceniony. Ćwiczenie skupia się na formalnych i nieformalnych obowiązkach i określa istniejące w nich luki, które mogą utrudniać przystosowania i łagodzenie zmiany klimatu. Otrzymany wynik będzie miał duże znaczenie przy ocenie rezultatu ćwiczenia V dotyczącego zdolności przystosowawczej.

Cel

Celem poniższego ćwiczenia jest oznaczenie podziału obowiązków pomiędzy kluczowymi podmiotami zaangażowanymi w danych sektorach/obszarach. Pomoże to w podejmowaniu decyzji odnośnie postępowania w: (i) długoterminowym planowaniu (ii) zarządzaniu kryzysowym oraz (iii) wykorzystaniu szans związanych za zmianą klimatu.

Dane wejściowe

Wyniki ćwiczenia A – Oznaczanie interesariuszy.

Wynik

Schemat relacji pomiędzy kluczowymi podmiotami, według ich znaczenia dla wdrożenia strategii przystosowania i łagodzenia zmiany klimatu.

Materiały i przygotowanie    

• Długopisy o różnych kolorach i arkusz papieru o wymiarze tablicy flipchart.
• Około 20 kół o różnej wielkości i w różnych kolorach na „grubym” papierze, przygotowanych na komputerze wedle uznania.
• Arkusz papieru o wymiarach tablicy flipchart z tabelą Ćwiczenia A – Oznaczanie interesariuszy. Proszę dodać nowe kolumny z tabelą 1 poniżej.
• Koła o różnych rozmiarach i kolorach mogą być w razie potrzeby przygotowane na komputerze.

Tabela 1. Lista interesariuszy wraz z obowiązkami, znaczeniem i lukami (Do pobrania z Plików powiązanych po prawej stronie) 

Instrukcje do ćwiczenia

1. Lider procesu przedstawia ćwiczenie składające się z trzech części:

1) Burza mózgów nad podmiotami i ich obowiązkami,
2) Oznaczenie relacji,
3) Dyskusja i analiza.

2. Burza mózgów nad podmiotami i ich obowiązkami

Lider procesu przedstawia arkusz papieru z listą interesariuszy, określonych w ćwiczeniu A – Oznaczanie stron zainteresowanych. Uczestnicy analizują listę, aby następnie przeprowadzić burzę mózgów nad kluczowymi podmiotami zaangażowanymi w zarządzanie zmianą klimatu, których brakuje na liście. Należy skupić się na podmiotach, których obowiązki są istotne z punktu widzenia łagodzenia i przystosowania do zmiany klimatu na lokalnym obszarze lub sektorze gospodarki. Brakujące podmioty mogą być ważne na niektórych etapach zarządzania, np. podczas podejmowania decyzji, planowania lub wdrażania, mogą działać na różnym szczeblu, mogą być istotne z różnych powodów, np. dostarczać informacji, władzy, wsparcia analitycznego. Proszę wyjaśnić grupie jak postąpić z zarządzaniem kryzysowym oraz długoterminowym planowaniem (patrz „Strategie zarządzania kryzysowego oraz długoterminowego planowania” poniżej). Jeśli nowe podmioty zostały rozpoznane należy dodać je do listy. Proszę podać jak najwięcej szczegółów, takich jak nazwa wydziału czy osoby kontaktowe.

Dla każdego podmiotu na liście: 

• Proszę wybrać „planetę” tj. koło odpowiedniego koloru i rozmiaru. Rozmiar planety odpowiada wpływowi, jaki ma dany podmiot na łagodzenie i przystosowanie do zmiany klimatu na lokalnym obszarze lub w sektorze gospodarki. Kolory mogą przedstawiać różne typy. Proszę wpisać nazwę podmiotu  na planetę.
• Proszę umieścić koło na arkuszu papieru o wymiarze tablicy flipchart z nazwami obszarów  lub sektorów gospodarki pośrodku. Im bliżej środka znajduje się koło, tym większy wpływ podmiotu  na Państwa zdolność łagodzenia i przystosowania się do zmiany klimatu.
• Proszę powtórzyć powyższy schemat dla wszystkich podmiotów.
• Proszę uzupełnić listę interesariuszy o ich wpływ na zarządzanie łagodzeniem i przystosowaniem do zmiany klimatu.

2. Oznaczanie relacji

• Proszę narysować linię przy pomocy zielonego długopisu pomiędzy podmiotami, które aktualnie współpracują ze sobą. Im grubsza linia tym silniejsza współpraca. Cienka lub przerywana linia oznacza współpracę w niewielkim zakresie.
• Proszę narysować linię przy pomocy czerwonego długopisu linię pomiędzy podmiotami, które według Państwa powinny współpracować, aby ułatwić łagodzenie i przystosowanie do zmiany klimatu na lokalnym obszarze lub w sektorze gospodarki. Proszę zapisać na linii jakiego obszaru powinna dotyczyć współpraca.
• Proszę uzupełnić listę interesariuszy o rodzaje współpracy, których obecnie brakuje oraz obszary, których dotyczy.

3. Dyskusja i analiza

• Proszę przeprowadzić krótką dyskusję na podstawie poniższych pytań. Jej celem jest wskazanie środków, które powinny zostać wdrożone w celu  zwiększenia współpracy i zaangażowanie podmiotów, szczególnie tych oznaczonych jako duże i samotne „planety”, nie włączone w proces. Jakie formy współpracy są niezbędne aby wykorzystać szanse tworzone przez zmianę klimatu? Proszę zanotować główne decyzje, wskazując konkretnie jakie działania oraz kiedy powinny być przeprowadzone, w celu zwiększenia zaangażowania podmiotów. Krok ten jest ważny dla zasadności i wiarygodności realizowania decyzji!

Pytania do dyskusji:

• Kto jest odpowiedzialny za poszczególne ważne obszary? Czy podmioty  rzeczywiście podejmują odpowiedzialność w kwestii  zmiany klimatu?
• Czy istnieją podmioty, które mają nieformalne zobowiązania? Czy powinno się je pobudzić do działania?
• Czy istnieją podmioty, które powinny mieć więcej odpowiedzialności lub bardziej formalną odpowiedzialność?
• Czy są jakieś luki w odpowiedzialności?
• Które z podmiotów posiadają zasoby? Czy są wydajnie wykorzystywane?
• Czy są jakieś luki w zasobach, „zapasy” (aktualnie nieużywane)?  
• Z którą z określonych wrażliwych działalności najtrudniej jest sobie poradzić?
• Jakie podmioty i obszary odpowiedzialności muszą być włączone w proces, aby najlepiej poradzić sobie z tymi kwestiami?

Zarządzanie kryzysowe i długoterminowe strategie

Lider procesu decyduje jak istotne  jest rozróżnienie między zarządzaniem kryzysowym a  długoterminowymi strategiami dla danego obszaru lub sektora gospodarki. Czasami te pojęcia są mylone, co utrudnia analizowanie podziału odpowiedzialności. Jeśli uważają Państwo, że należy zachować taki podział, proszę przygotować jedną mapę dla podmiotów zaangażowanych w zarządzanie kryzysowe i jedną mapę dla podmiotów zaangażowanych w długoterminowe planowanie. Proszę upewnić się, że obecna i wskazana przyszła interakcja pomiędzy oboma zagadnieniami zostanie omówiona. Jakie ryzyka niesie za sobą brak bliskiej współpracy?

Powrót do ćwiczenia V – Określenie i klasyfikacja zdolności przystosowawczej
Przejdź do ćwiczenia VII – Zintegrowana ocena podatności i plan działania